System domofonowy to nie tylko wygoda i ułatwienie przy
wpuszczaniu gości, to również podstawowe zabezpieczenie mieszkań i domów.
Zamknięcie drzwi prowadzących do klatki schodowej to nie tylko dodatkowa
przeszkoda do pokonania, próby sforsowania której są widoczne zresztą a daleka.
To również bariera psychologiczna. Obca osoba kręcąca się na klatce schodowej
wzbudza zainteresowanie mieszkańców. Podobnie rzecz się ma w przypadku domów
jednorodzinnych. Można - owszem - przeskoczyć płot, lecz trudno to później
racjonalnie wytłumaczyć. Zresztą płot może też stanowić przeszkodę niełatwą do
pokonania ze względu na wysokość, konstrukcję oraz zabezpieczenie przed
przechodzeniem ponad nim.
Na
system domofonowy składają się następujące elementy:
- bramofon (panel zewnętrzny),
- unifon (słuchawka),
- zasilacz (wraz elektronika sterującą),
- rygiel elektromagnetyczny i odpowiedni zamek mechaniczny.
1.Bramofon
Bramofon
spełnia funkcje przywołania i rozmowy. Solidne bramofony mają najczęściej płyty
czołowe wykonane z aluminium poddanego obróbce chemicznej lub stali
nierdzewnej. Są zatem trwałe i odporne na trudne warunki pracy. Bramofony
renomowanych producentów są zabezpieczone przed wpływem czynników
atmosferycznych. Niemniej jednak wskazane jest jednak zabezpieczenie bramofonu,
aby nie był bezpośrednio narażony na opady deszczu, silne wibracje lub na
nadmierną ilość kurzu. Wielu producentów sprzętu domofonowego proponuje różnego
rodzaju osłony, uszczelnienia i daszki.
Bramofon
zawiera mikrofon oraz głośnik osłonięte dodatkowo aluminiową siatką. Bramofony
są podświetlane, dzięki czemu nazwiska (ew. numery mieszkań) mieszkańców są
dobrze widoczne również w nocy. W płycie czołowej znajduje się przycisk do
wywoływania abonenta. Po jego naciśnięciu następuje wywołanie odpowiedniego
unifonu modulowanym sygnałem dźwiękowym. W przypadku budownictwa
wielorodzinnego tych przycisków jest odpowiednio więcej. Każdy przycisk jest
przyporządkowany standardowo jednemu unifonowi w jednym mieszkaniu. Istnieje
również możliwość przyporządkowania kilku unifonów jednemu przyciskowi. Sygnał
przywołania jest wtedy słyszany w kilku unifonach jednocześnie. Z każdego
unifonu można rozmawiać z gościem, z każdego z nich można - przez naciśnięcie
odpowiedniego przycisku - wpuścić gościa do domu. Ponadto w przypadku systemów
wielomieszkaniowych panel zewnętrzny może być rozbudowywany za pomocą elementów
modułowych, co umożliwia złożenie bramofonu z odpowiednią ilością przycisków.
Modułowa
konstrukcja bramofonów stwarza też i inne możliwości. Jedną z nich jest
rozbudowa instalacji domofonowej np. o klawiaturę. W takim przypadku drzwi lub
furtkę można otworzyć za pomocą kodu, po wprowadzeniu którego rygiel jest
automatycznie zwalniany. Nie ma konieczności szukania klucza w kieszeni i trafiania
nim w zamek (zwłaszcza gdy jest ciemno i zimno). Jeszcze lepszym rozwiązaniem
jest zastosowanie czytnika zbliżeniowego. Wówczas wystarczy zbliżyć kartę lub
breloczek (nawet bez wyjmowania z kieszeni) do takiego czytnika, aby można było
wejść.
2. Unifon
Podstawowym
zadaniem unifonu jest nawiązanie łączności z bramofonem. Oprócz możliwości
prowadzenia rozmowy między mieszkańcem a odwiedzającym unifon posiada przycisk
do zwalniania rygla elektromagnetycznego. Unifony są wykonywane w kilku
wersjach instalacyjnych. Ponieważ nie ma jednego przyjętego standardu, to
spotyka się urządzenia do instalacji 2-, 4- lub 5-przewodowych. Przymierzając
się do wymiany unifonu na inny warto najpierw sprawdzić ilość podłączonych do
niego przewodów.
Często
też występują unifony do łączności interkomowej, które umożliwiają prowadzenie
rozmowy między poszczególnymi unifonami. W tym przypadku istnieje również
możliwość wywoływania innych unifonów dzięki dodatkowym przyciskiem.
Najczęściej unifony interkomowe mają wbudowany tylko jeden przycisk i kilka
miejsc zasłoniętych zaślepkami do szybkiej rozbudowy przycisków przywoławczych.
Należy również podkreślić, iż te dodatkowe przyciski funkcyjne, mogą być użyte
np. do włączania oświetlenia klatki schodowej, załączania oświetlenia
zewnętrznego, do otwierania dodatkowego rygla lub zamka elektromagnetycznego.
Rzadziej
- przede wszystkim ze względu na cenę - spotyka się głośnomówiące wersje
unifonów. Takie urządzenie stwarza możliwość prowadzenia rozmowy bez
konieczności podnoszenia słuchawki.
3. Zasilacz
W
rzeczywistości tylko w niektórych systemach domofonowych można mówić o
zasilaczu. Wielu producentów wynosi - w miarę możliwości - układy elektroniczne
z bramofonu i umieszcza je w urządzeniach zasilająco-sterujących. Zasilacz jest
z reguły montowany wewnątrz pomieszczeń. Takie rozwiązanie zmniejsza awaryjność
urządzenia ze względu na uszkodzenia powodowane przez trudne warunki
atmosferyczne. Ponadto ewentualne dewastacje przynoszą mniejsze szkody i są
mniej atrakcyjne dla różnej maści "radioamatorów".
Zasilacz
powinien zatem dostarczać wszystkich napięć stałych i zmiennych niezbędnych do
zasilania i sterowania systemem domofonowym. Ponadto konstrukcja takiego
urządzenia powinna umożliwiać:
- regulację wzmocnienie sygnału mikrofonu,
- regulację wzmocnienie sygnału głośnika,
- regulację sygnału przywołania.
W
przypadku systemów z łącznością interkomową zasilacz powinien odseparowywać
linię łączności wewnętrznej od linii łączności zewnętrznej. Dzięki temu nie
słychać rozmowy wewnętrznej przy bramie.
4. Rygiel elektromagnetyczny i zamek drzwiowy
Nieodłączną
częścią systemu domofonowego jest rygiel elektromagnetyczny służący do zdalnego
otwierania drzwi wejściowych bądź furtki. Jest on montowany w słupku furtki lub
futrynie drzwi na wysokości zamka mechanicznego tak, aby rygiel blokował się na
zapadce zamka. Zważywszy na fakt, iż z założenia nie można otworzyć drzwi
wejściowych klamką, stąd zamek mechaniczny powinien posiadać dźwignię
zapewniającą cofnięcie zapadki przy obracaniu klucza w kierunku przeciwnym do
zamykania. Drzwi wejściowe powinny być oczywiście zabezpieczone przed zdjęciem
z zawiasów. Ponadto drzwi wejściowe powinny zamykać się samoczynnie z
odpowiednią siłą, aby nastąpiło zatrzaśnięcie zamka. Celowe jest więc stosowanie
hydraulicznych zamykaczy drzwiowych.
Rygle
elektromagnetyczne występują w kilku wersjach. Najczęściej spotyka się:
- rygiel zwykły - otwarcie drzwi przy doprowadzonym napięciu,
- rygiel z pamięcią - "pamięta" sygnał zwalniający do czasu otwarcia
drzwi, pamięć jest kasowana po otwarciu i zamknięciu drzwi,
- rygiel z wyłącznikiem - po przesunięciu blokady zaczep jest otwarty, nie ma
więc konieczności otwierania drzwi przyciskiem z unifonu,
- rygiel z wyłącznikiem i pamięcią,
- rygiel rewersyjny - otwarcie następuje po wyłączeniu napięcia.
Istotną
sprawą jest sposób otwierania furtki w przypadku domu jednorodzinnego i drzwi
wejściowych do budynku wielorodzinnego od wewnątrz. Przy czym rozważamy tu
przypadek wychodzenia mieszkańca z domu. Najpowszechniejszym rozwiązaniem jest
zastosowanie klamki od wewnątrz drzwi umożliwiającej najzwyklejsze otwarcie
drzwi. Oczywiście z zewnątrz powinna być zamontowana nieruchoma gałka lub
uchwyt. Takie rozwiązanie nie zawsze sprawdza się w przypadku furtki, przez
szczeliny której można przełożyć rękę i nacisnąć klamkę. W takim przypadku
można zastosować nieruchome gałki z obu stron drzwi lub furtki. Otwieranie
drzwi następuje za pomocą przycisku umieszczonego w pobliżu drzwi, jednak w
miejscu niedostępnym z zewnątrz. Przycisk taki spełnia analogiczną rolę, jak
przycisk otwierania drzwi w unifonie. W tym miejscu można również zastosować
klawiaturę lub czytnik zbliżeniowy.
